Wydział Prawa i Administracji Uniwersytet Warszawski

Katedra Filozofii Prawa i Nauki o Państwie
serdecznie zaprasza na otwarte posiedzenie naukowe,
w czasie którego dr Wojciech Zomerski (Uniwersytet Wrocławski) wygłosi referat pt.

W stronę demokratycznej nauki prawa? Dogmatyka, edukacja, postanalityczność.

Seminarium odbędzie się w dniu 15 grudnia 2022 r. o godz. 18.15
w sali 1.2 Collegium Iuridicum II (ul. Lipowa 4)

Abstrakt referatu:

W swoim wystąpieniu chciałbym rozważyć społeczny kontekst formowania się rodzimych obrazów nauki prawa (dogmatyki prawa), w kontekście „wewnętrznej” dyskusji o kryzysie teorii prawa oraz „zewnętrznej” dyskusji o kryzysie praworządności. W tym celu przyjmuję postawę określaną w pracy jako „postanalityczną” – wiąże się ona nie tyle z odrzuceniem dorobku teorii analitycznej, co z jego krytyczną ewaluacją. Poznanie jest w tej tradycji traktowane jako narzędzie służące rozwiązywaniu zastanych problemów społecznych. Każda wiedza jest stąd postrzegana jako przygodny wytwór swoich czasów, a wizja poznania jako działalności teoretycznej zmierzającej do stworzenia obiektywnego, ahistorycznego i uniwersalnego opisu zewnętrznej rzeczywistości zostaje odrzucona.

W moim wystąpieniu interesować mnie przede wszystkim będzie, czy w teoretycznoprawnym obrazie prawa i jego nauki można zidentyfikować, coś co utrudniałoby prawu spełnianie swojej roli (efektywna regulacja życia społecznego). W toku przeprowadzonej analizy pokazuję, że dominujący obraz nauki prawa w rodzimej refleksji teoretycznej (Peczenik, Nowak, Kozak) opiera się na tezie o podobieństwie nauk prawnych do nauk ścisłych oraz założeniu o apolityczności nauk prawnych. Identyfikując wewnętrzne napięcia w ramach dyskutowanych koncepcji, a także konfrontując je ze sferą edukacji prawniczej, dochodzę do wniosku, że tezy te miały charakter nie tyle opisowy czy normatywny, a legitymizujący. Ich treść zaś była podyktowana kontekstem formowania się tych koncepcji (autorytarne realia PRL – Peczenik, Nowak). Podnoszę, że koncepcje te wyczerpały swój potencjał legitymizacyjny, i że obecnie aktualizuje się zapotrzebowanie na demokratyczną naukę prawa, która wiązałaby się nie tyle z odrzuceniem, ile z przeformułowaniem tezy o naukowości i apolityczności. W tym względzie proponuję przyjęcie słabej tezy o naukowości (prawo jako działalność praktyczna, która w oparciu o metodę racjonalno-dyskursywną współkreuje swój przedmiot poznania) oraz tezy o semi-polityczności prawa (slaby intencjonalizm, słaba teza o rozdziale prawa i moralności). Wreszcie podnoszę, że warunkiem powodzenia skorygowanego obrazu nauki prawa jest wypracowanie nowych praktyk edukacyjnych, określanych zbiorczo mianem demokratycznej edukacji.

O prelegencie:

dr Wojciech Zomerski – doktor nauk prawnych, radca prawny, wykładowca akademicki. Jego praca doktorska obroniona w Katedrze Teorii i Filozofii Prawa WPAE UWr dotyczyła roli nauki i nauczania prawa w społeczeństwie demokratycznym. Jest autorem publikacji naukowych i interwencji medialnych z zakresu teorii prawa, prawa konstytucyjnego i prawa ubezpieczeń społecznych. Wykłada na Wyższej Szkole Prawa we Wrocławiu oraz Uniwersytecie SWPS. Pozostaje związany z Centrum Edukacji Prawniczej i Teorii Społecznej WPAE UWr.